آغاز تربیت دینی کودک

مشاهده تصاویر مذهبی، سرآغازی برای تقلید کودک

دیدن تصاویری از قبیل نماز خواندن والدین، روزه گرفتن، قرآن خواندن، دست‌گیری از فقرا، شرکت در مراسم‌های مذهبی و... اندک اندک کودک را به این تصاویر عادت داده و او را به سمت تقلید سوق می‌دهد. البته معمولاً تقلیدهای کودک از حدود دو سالگی اتفاق می‌افتد. به محض انکه متوجه تقلید کودکتان در اعمال مذهبی شدید، تشویقش کنید و یا مقدمات و شرایط این تقلیدها را برایش فراهم آورید. دقت کنید که ملزم بودن شما به رعایت مسائل شرعی، روحیه‌ی تقلیدهای مذهبی را در فرزندتان بالا برده و به شکوفائی استعدادهای دینی‌اش سرعت ویژه‌ای می‌بخشد. مراقب باشید که عادت دادن کودک باید کاملاً ظریف و با احتیاط انجام شده و به مرحله‌ی وادار کردن او به انجام امور دینی نینجامد که امری بسیار ناپسند و اشتباه می‌باشد.

در رفت و آمدهایتان به حرم‌های مقدس یا مساجد، سعی کنید کودکانتان را آزاد گذارده تا به بازی‌های دلخواهشان بپردازند. محیط‌های معنوی، از لحاظ فطری بسیار سازنده و نشاط آورند. اجازه دهیم، فرزندمان، شیرین‌ترین خاطره‌هایش را در این محیط تجربه کند. هرگز او را وادار به شرکت در نماز جماعت نکنید، دیدن تصاویر عبادات و ارتباط‌های مردم با خداوند برای سازندگی او کافی است. سعی کنید که از بودن در محیط‌های معنوی احساس شادی و راحتی کند.

صفت‌های بارز معنوی در کودکان

دو صفت در کودکان وجود دارد که از لحاظ معنوی بسیار ارزشمند می‌باشد. اولین صفت عجز و ناتوانی و ضعف مطلقی است که با آن زاده شده و توانایی انجام هیچ کاری را برای خود ندارد. سعی کنید به او بیاموزید که همیشه فقیر الی الله خواهد ماند و این ضعف در مقابل خداوند در وجودش دائمی‌ است، او در این صورت فردی خواهد شد که هرگز سر به تکبر و خودخواهی در برابر خالقش برنخواهد داشت.

صفت دوم استفاده کودک از سلاح گریه است. گریه یعنی اظهار عجز و ناتوانی و مدد خواستن از یک قدرت مطلق. با آموزش‌های عملی خود به او بفهمانید که اظهار عجز و خضوع خالصانه در برابر خدا، بزرگترین سلاح ما برای اتصال به قدرتی بی‌نهایت است.

دستورات امام صادق(ع) برای‌تربیت دینی کودک

وقتی کودک شما به سن سه سالگی رسید، از او بخواهید هفت مرتبه جمله «لا اله الّا الله» را تکرار کند. سپس آزادش بگذارید تا به سن سه سال و هفت ماه و بیست روز برسد. سپس از او بخواهید که هفت مرتبه جمله‌ی محمداً رسول الله را تکرار کند. در 4 سالگی از او بخواهید هفت بار ذکر صلوات را تکرار کند.

در حدود 5 سالگی (وقتی که دست راست و چپش را از هم تشخیص داد) او را در مقابل قبله قرار داده و سجده و ذکر آن را به او بیاموزید.

در 6 سالگی نیز آرام آرام رکوع و قنوت و دیگر اجزای نماز را به او تعلیم دهید. در پایان هفت سالگی، زمان مناسبی برای تعلیم وضو است. بعد از اینکه یک وضوی کامل را انجام داد، آرام آرام از او نماز کاملی را هم طلب کنید. سعی نکنید از این پس او را به نماز خواندن وادار کنید، در صورتیکه تمایل داشت تشویقش کنید، در غیر این صورت آزادش بگذارید.

از پایان9 سالگی، باید جدیت بیش‌تری به خرج دهید. البته برای دختر بچه‌ها کمی‌زودتر اقدام کنید، تا در سن 9 سالگی، آسان به واجبات تن دهند. اگر با کاهلی فرزندتان مواجه شدید، کمی‌جدی‌تر به موضوع بنگرید چرا که انس نداشتن کودک با واجبات در این سنین موجب سرباز زدن از واجبات شرعی در سنین تکلیفِ او خواهد شد.